Program Aktywny Rodzic ma ułatwić rodzicom i opiekunom dzieci do lat 3 pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywnością zawodową.
Z programu Aktywny Rodzic można otrzymać jedno ze świadczeń, m.in.:
Świadczenie aktywni rodzice w pracy
Świadczenie przysługuje na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Warunkiem koniecznym jest aktywność zawodowa. Świadczenie przysługuje:
- matce albo ojcu, z którą/którym dziecko wspólnie mieszka i pozostaje na jej/jego utrzymaniu,
- opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie, która faktycznie się nim opiekuje i wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
- osobie, która pełni funkcję rodziny zastępczej, albo osobie, która prowadzi rodzinny dom dziecka.
Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje osobie aktywnej zawodowo, czyli wykonującej pracę zarobkową (np. jako pracownik, zleceniobiorca, osoba prowadząca działalność gospodarczą, rolnik, funkcjonariusz tzw. służb mundurowych), która osiąga przychody na poziomie minimalnym. Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł.
Świadczenie nie przysługuje, jeśli:
- dziecko uczęszcza do przedszkola – w takim przypadku można ubiegać się o świadczenie aktywnie w domu,
- dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna – w takim przypadku można ubiegać się o świadczenie aktywnie w żłobku lub aktywnie w domu.
Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji) – 1900 zł miesięcznie.
Świadczenie aktywnie w żłobku
Świadczenie przysługuje rodzicom i opiekunom dzieci, tj.:
- matce lub ojcu,
- opiekunowi faktycznemu, który wystąpił z wnioskiem do sądu o przysposobienie dziecka,
- opiekunowi prawnemu,
- osobie sprawującej pieczę zastępczą nad dzieckiem, tj. rodzicowi zastępczemu, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
- innej osobie, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Świadczenie przysługuje na dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego (znajdującego się w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych) lub są objęte opieką opiekuna dziennego (znajdującego się w wykazie opiekunów dziennych).
Nie ma początkowego wieku dziecka, od którego przysługiwałoby świadczenie. Warunkiem jest uczęszczanie dziecka do placówki i potwierdzenie tego w rejestrze żłobków albo w wykazie dziennych opiekunów.
Świadczenie przysługuje bez względu na dochód w rodzinie.
Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji) – 1900 zł miesięcznie, nie więcej jednak niż wysokość miesięcznej opłaty ponoszonej przez rodzica lub opiekuna za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Świadczenie aktywnie w żłobku nie przysługuje, jeśli miesięczna opłata za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna jest wyższa niż ustawowo określony maksymalny koszt pobytu dziecka w takiej placówce. Od 1 października 2024 r. do 31 marca 2025 r. limit ten wynosi 2200 zł.
Świadczenie aktywnie w żłobku będzie wypłacane na rachunek bankowy podmiotu, który prowadzi żłobek, klub dziecięcy, zatrudnia dziennego opiekuna lub na konto bankowe dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek.
Świadczenie aktywnie w domu
Świadczenie przysługuje:
- matce albo ojcu, z którą/którym dziecko wspólnie mieszka i pozostaje na jej/jego utrzymaniu,
- opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie, która faktycznie się nim opiekuje i wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),
- na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca,
- w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko.
Świadczenie nie przysługuje, gdy na dane dziecko rodzic lub opiekun pobrał rodzinny kapitał opiekuńczy w łącznej kwocie 12 tys. zł, nawet jeżeli dziecko nie ukończyło jeszcze 35. miesiąca życia.
Świadczenie przysługuje bez względu na dochód w rodzinie.
Kiedy złożyć wniosek?
Wniosek o świadczenie aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu można złożyć najwcześniej w 12 miesiącu życia dziecka. Prawo do świadczenia aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu zostanie ustalone od miesiąca, w którym wniosek wpłynie do ZUS.
Wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku można złożyć najwcześniej w dniu, w którym dziecko zacznie uczęszczać do żłobka lub klubu dziecięcego albo trafi pod opiekę dziennego opiekuna. Jeśli wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku zostanie złożony:
- w ciągu 2 miesięcy od dnia, w którym dziecko zaczęło uczęszczać do placówki
– prawo do świadczenia zostanie ustalone od tego dnia,
- w ciągu 3 miesięcy od 1 października 2024 r. (czyli od dnia wejścia w życie ustawy)
– prawo do świadczenia zostanie ustalone od 1 października 2024 r.
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic:
- przysługują bez względu na dochód rodziny,
- nie podlegają egzekucji administracyjnej i komorniczej,
- nie pobiera się od nich zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składek na ubezpieczenia społeczne, ani składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Szczegółowe zasady przyznawania świadczeń z programu Aktywny Rodzic znajdziesz na stronie www.zus.pl oraz w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.
Więcej informacji
Więcej informacji znajdą Państwo na stronie: Program Aktywny Rodzic – ZUS.
